Stanisław Moniuszko
Stanisław Moniuszko to jeden z najwybitniejszych kompozytorów polskiego romantyzmu. Urodził się w 1819 roku w majątku Ubiel, w okolicach Mińska. Już we wczesnej młodości przeniósł się jednak do Warszawy, gdzie uczył gry na fortepianie pod kierunkiem Augusta Freyera. Niedługo potem Moniuszko wyjechał do Mińska. Tam natomiast jego nauczycielem był Dominik Stefanowicz. Kolejnym kierownikiem naukowym przyszłego kompozytora był Carl Friedrich Rungenhagen, u którego kształcił się przebywając na studiach w Berlinie. Po powrocie do Polski, w 1840 roku Moniuszko wziął ślub z Aleksandrą Mullerówną. Małżeństwo zamieszkało w Wilnie, gdzie kompozytor był nauczycielem gry na fortepianie, a także kościelnym organistą. Wkrótce Moniuszko zaczął dawać koncerty w Wilnie i w Rosji. Po wielkim sukcesie opery „Halka” kompozytor odbył trasę koncertową po Niemczech i Francji. Efektem wielkich sukcesów było stanowisko pierwszego dyrygenta Opery Polskiej w Teatrze Wielkim w Warszawie. Drugim spektakularnym sukcesem kompozytora była opera „Straszny dwór”. Moniuszko zmarł na atak serca w 1872 roku. Został pochowany w Warszawie, na cmentarzu powązkowskim.
Dzieła sceniczne
Opery: Halka Sen Wieszcza Flis Rokiczana Hrabina Verbum nobile Straszny dwór Paria Trea Balety: Monte Christo (1865) Na kwaterunku (1868) Figle szatana (1870) Operetki: Loteria (ok. 1840) Żółta szlafmyca (1841) Jawnuta (1850) Betty (1852) Beata (1870 lub 1871) Nocleg w Apeninach (1839) Ideał (1840) Karmaniol, czyli Francuzi lubią żartować (1841, premiera 1842)Utwory wokalne
Kantaty: Cztery Litanie Ostrobramskie (1843-1855) Milda 1848 Nijoła po 1848 Widma ok. 1852 Sonety krymskie 1867 Msze: Msza łacińska na cztery głosy z towarzyszeniem organów, Des-dur (1870) Msza żałobna na cztery głosy z towarzyszeniem organów, g-moll (1871) Msza Piotrowińska na czterogłosowy chór mieszany solistów z towarzyszeniem organów, B-dur, słowa Justyna Wojewodzkiego (1872) Pieśni: Ojcze z niebios, Boże Panie Dziad i baba Pieśń wieczorna Znasz-li ten kraj (2 wersje) Trzech budrysów Prząśniczka Złota rybka Krakowiaczek Kozak Świtezianka Czaty Lirnik Wioskowy Pieśń wojenna (słowa Józefa Kościelskiego) Czarny krzyżyk (słowa Brunona Bielawskiego)Jednym z najlepiej znanych zbiorów jego utworów drobnych jest cykl dwunastu Śpiewników domowych, zawierających pieśni do słów różnych poetów polskich i obcych (w tłumaczeniu polskim) oraz do słów ludowych – łącznie 268 pieśni. Sześć śpiewników zostało wydanych za życia kompozytora, a sześć po jego śmierci.
Utwory symfoniczne
Uwertury koncertowe: Bajka Kain Uwertura wojennaUtwory instrumentalne
Utwory fortepianowe: Walce Fraszki Polonezy Nokturn As-dur Polka Pieśń włóczęgi (na cztery ręce)
Dodaj komentarz